Aşağıda belirtilen süreçler, Almanya Federal Cumhuriyetinde uzun süreli ikamet edecek, oturma izni alacak kişiler için bilgi verme niteliğinde olup, güncel kanunlar, yönetmelikler ve kararnameler dahilinde bilgilerin kontrol edilmesi sağlıklı olacaktır.
Süreçler, turist vizesi, süreli vize (dil kursu vb.) gibi oturma izni gerektirmeyen vizeler için belirtilmemiştir.
Almanya Federal Cumhuriyeti (bundan böyle Almanya olarak adlandırılacaktır) dahilinde süreli oturum izni alacak bir nasyonel vize ile Almanya’ya gelinmesi durumunda, seyahat öncesi, ilgili vizeye istinaden oturum iznine (Aufenthaltserlaubnis) başvurulacak makamdan bir randevu alınması sağlıklı olacaktır. Almanya’daki resmi süreçlerin uzunluğu ve bürokratik sıkıntılar nedeniyle Almanya’ya gelmeden ilgili kurumdan internet üzerinden randevu alınması süreci hızlandıracaktır.
Almanya’da ikamet etmek isteyen kişiler, seyahat edecekleri şehirdeki Yabancılar Dairesi (Ausländerbehörde) veya yabancıların ikameti için ilgili şehrin önerdiği kurumdan randevu talep edebilirler. İlgili şehrin resmi web sitesinde, yabancılar dairesi ve alternatif kurumların (resmi kurum) linkleri mevcuttur. Resmi olmayan bir web sitesinden başvuru yapılmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Web sitelerinin .de uzantısı ile bitmesine dikkat edilmesi gerekir.
www.hamburg.de gibi
Eğitim amaçlı olarak lisans, yüksek lisans veya doktora ya da iş amaçlı bir iş kontratıyla vize başvurusu yaptıysanız, yerleşeceğiniz şehrin web sitesi dahilindeki yabancılar dairesinden randevu alabilirsiniz.
Eğitim dışında, bir iş kontratıyla nasyonel vize başvurusu yaptıysanız ve yıllık brüt maaşınız belli bir tutarın üstündeyse, mavi kart (Blaue Karte) alma hakkınız bulunmaktadır. Bu maaş tutarı her sene değişmekte olup Blaue Karte Gehalt anahtar kelimeleriyle araştırılabilir. Yine ilgili şehrin web sitesindeki yabancılar dairesine oturma izni için başvurmanız gerekmektedir. Eğer gideceğiniz şehir büyük nüfuslu bir Alman şehriyse bazı şehirlerde yabancılar dairesi dışında hizmet veren resmi daireler bulunmaktadır. Bu resmi daireler, öğretim görevlisi, doktor, mühendis, mimar gibi meslek gruplarına hizmet vermekte olup, başvuru ve işlem süreçleri yabancılar dairesine nazaran daha hızlıdır.
Randevu talebinde bulunduğunuzda, sizden randevuya gelirken getirmeniz gereken belgeleri ilgili web sitesinde görebilirsiniz. Randevu onayı geldiğinde yine gerekli belgeler bu randevu onayında listelenecektir. Vize tiplerine göre farklılık göstermekle birlikte aşağıdaki dokümanları ve evrakları mutlaka Almanya’ya getirmenizi tavsiye ederiz. Ayrıca bu belgelerin mutlaka birkaç kopyasını yanınızda bulundurmalısınız.
- Sağlık Sigortası
- Tüm eğitim sertifikaları, diplomalar ve Almanca tercümeleri
- Lisans ve yüksek lisans not ortalamasını ve alınan dersleri gösteren transkript
- Evlilik Cüzdanı
- Formul A ve Formul B belgeleri (E-devletten alınabilmektedir)
- Vatandaşı olduğunuz ülkeden verilen kimlik
- Ehliyet
- Vatandaşı olduğunuz ülkedeki sosyal güvenlik kurumundan alınacak çalışma geçmişinize dair belgeler
- Normal vesikalık ve biyometrik fotoğraf (Almanya’da nispeten pahalı)
Almanya’ya seyahatinizden önce mevzubahis randevuyu alıp, Almanya’ya ulaştığınızda, kuruma gidip oturma izni başvurusunu yaptıktan sonra, belli bir süre içinde tarafınıza Almanya dahilinde kullanacağınız kimliğiniz (Personalausweis) verilecektir. Randevuda anında kimlik verilmemektedir ve şehre ve yoğunluğa göre süreç birkaç hafta ya da ay sürebilir. Randevuya gittiğinizde evrakları verip beklemeniz talep edilecektir.
Oturma izni randevusuna gittiğinizde beyan edeceğiniz adresin bir otel veya benzeri bir tesis olması durumunda oturma izni almanız mümkün olmayacaktır.
Almanya’da ikamet ettiğiniz adreste, ev sahibinden bir ikametgah (Wohnungsgeberbestätigung) almanız gerekmektedir. Ev sahibi bu dokümanı vermeye yasal olarak zorunludur.
Eğer Almanya’ya taşındığınızda geçici bir evde ikamet ediyorsanız ve oturma izni işlemleri süresinde kalıcı bir yere veya başka bir geçici eve taşındıysanız, size verilecek kart arkasında, başvuru yaptığınız tarihteki evin adresi yazacaktır. Vatandaşlık bürolarına (Bürgeramt) başvurarak, randevu alarak (fiilen ya da internet üzerinden), yeni evinizden aldığınız ikametgah (Wohnungsgeberbestätigung) sunup adres değişikliği yapmanız (Unmeldung) yasal olarak zorunludur ve iki hafta süresi bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen gelir durumuna göre normal oturma izni ya da mavi kart aldığınızda, pasaportunuzdaki vizeye iptal damgası vurulmaktadır. Oturma izni almış olsanız da, pasaportunuzu yanınızda taşımanız gerekmektedir. Oturma izni/kimlik kartınız ancak pasaportunuz ile geçerlidir.
Eğer evliyseniz ve vatandaşı olduğunuz ülkeden eşiniz ve çocuğunuz da aile birleşimi ile sizinle beraber Almanya’ya gelmedilerse, oturum izninizi aldığınızda eşinizi ve çocuğunuzu da aynı süreçlerle vize başvurusu yaparak Almanya’ya getirebilirsiniz. Bu süreç de genelde altı ayı bulmaktadır. Eşiniz ve çocuğunuz da nasyonel vize aldığında ve Almanya’ya geldiğinde aynı süreçlerden geçecektir.
Oturum izniniz pasaportunuzla geçerli olduğu için oturum kartındaki tarihin süresi, pasaportunuzun geçerlilik süresinden uzun olamaz. Bu durumda pasaport süreniz örneğin iki senelik ise, oturma izninizin süresi de iki sene olacaktır. Pasaport süresi bitmeden en az beş ay önce pasaport değişikliğinizi yapıp, oturum kartınızdaki süreden en az üç ay önce de yine yabancılar dairesinden randevu başvurusu yapmanızı tavsiye ederiz. Eğer kısa vadede Alman vatandaşı olmak için başvuruda bulunmayacaksanız, pasaport süresini en uzun süreli olacak şekilde yenilemenizi tavsiye ederiz.
Eğer çalışıyorsanız, oturum iznine başvurduğunuzda sizden iş kontratınızı talep edeceklerdir. Almanya’daki işvereniniz öncelikle zorunlu sağlık sigortası için sizden bir firma seçmenizi isteyecektir. İşe başlamadan ya da başladığınız ilk haftada bu seçimi yapmanız gerekmektedir. Evliyseniz ve çocuk sahibi iseniz, eşiniz çalışmasa da onlar da aynı firmadan sağlık sigortasına tabi olacaklardır.
Firma listesini aşağıdaki linkte bulabilirsiniz. Hizmetler arasında aşırı fark bulunmamaktadır.
https://www.krankenkassen.de/gesetzliche-krankenkassen/krankenkassen-liste
Oturma izni randevusuna gelirken, ilgili sağlık sigortası kaydınızı belgelemeniz ya da sağlık sigortası kartınızı (zorunlu sağlık sigortası başvurusundan sonra adresinize gelecektir) beraberinizde götürmeniz gerekir. Zorunlu sağlık sigortanız yapıldığında, vize başvurusu sırasında aldığınız özel seyahat sağlık sigortasını tercihe bağlı iptal edebilirsiniz.
Almanya’daki bulunma süresine bağlı olarak süresiz oturum iznine başvurabilirsiniz. Bu süreçleri Bölüm 2’de detaylı olarak bulabilirsiniz.